FİZİKİ COĞRAFYA

Doğu Anadolu Bölgesinin Erzurum-Kars bölümünde yer alan Iğdır İlinin kuzey ve kuzeydoğu sınırını Aras Nehri ve bu nehrin yatağı boyunca geçen Ermenistan sınırı teşkil eder. Bölgenin doğu ve güneydoğusunda Nahçıvan ve İran, güneyinde Ağrı, batı ve kuzeybatısında ise Kars ili yer almaktadır. Doğu Anadolu gibi yüksek platolar ve dağlık kesimlerin geniş yer kapladığı bir bölgede bulunan Iğdır, gerek iklim gerekse toprak, su ve bitki örtüsü gibi tabii çevre özellikleri bakımından oldukça farklı özellikler gösterir. Sürmeli Çukuru(Iğdır Ovası), Arpaçay'ın Aras'la birleştiği Ergüder mevkiinden başlayıp, Aras Nehri'nin ülkemiz sınırlarını terk ettiği Türkiye-İran-Nahçıvan sınırlarının birleşme noktasına kadar devam eder. Yükseltisi, batıdan-doğuya ve güneyden-kuzeye doğru azalan bu çukurluğun merkezinde Iğdır Şehri kurulmuştur. Aras Nehri boyunca doğu-batı doğrultusunda uzanan Iğdır Ovası; Batı Iğdır, Doğu Iğdır ve Dil Ovası'ndan oluşmaktadır. Iğdır Ovası'nın güneydoğuya doğru bir uzantısı durumunda olan Dil Ovası(Dil Ucu), aynı zamanda Türkiye'nin en doğu uç noktasını oluşturur. Bölgenin güneyinde, kabaca batı-doğu doğrultusunda uzanan Orta Toroslar'ın uzantısı ve Munzur Dağlarıyla başlayıp Karasu-Aras Dağlarıyla devam eden dağlık kesimin doğudaki bölümü yer almaktadır. Bu bölüm üzerinde yer alan dağlar sırasıyla batıdan-doğuya doğru; Durak Dağı(2811 m), Zor Dağı(3196 m), Pamuk Dağı(2639 m), Büyük Ağrı Dağı(5165 m) ve Küçük Ağrı Dağı(3986 m) dağlarıdır. Türkiye'nin en yüksek dağı olan Ağrı Dağı, İran ile tabii bir sınır teşkil eder. Anadolu ile Asya'dan uzanan sıradağların bir nevi buluşma noktasıdır. İlin güneydoğusunda; çevresinin 128 km'yi, yüzölçümünün 1188 km2'yi bulduğu tahmin edilen Büyük Ağrı Volkanik Dağı yükselmektedir. Dağın 5000 m yükseklikteki kesiminde devamlı kar ve buzullarla kaplı bir krater düzlüğünün bulunduğu kabul edilmektedir. Büyük ve Küçük Ağrı Volkanik Dağları arasındaki 2687 m yüksekliğindeki geçide "Serdarbulak Geçidi" denilmektedir. Iğdır'ın kuzey sınırını oluşturan Aras Nehri, kaynağını Bingöl Dağlarından alarak, Tekman Pasinler, Horasan ve Kağızman çöküntülerinden geçtikten sonra Iğdır Ovası'na girmekte ve Dil Ucu mevkiinde ülkemizi terk ederek Azerbaycan'dan Hazar Denizi'ne dökülmektedir.

BİTKİ ÖRTÜSÜ

Yarı kurak iklim şartları altında step bitki örtüsünün geniş sahalarda dağılım gösterdiği Iğdır'da, yarı kurak iklim özellikleri, tarihin uzun bir döneminden beri yerleşim bölgesi olması, kültürel faaliyetler vb. şartlardan dolayı doğal bitki örtüsü önemli ölçüde değişmiş ve ovanın geniş bir bölümü tarım alanları haline gelmiştir. Orman zenginliği ise yok denecek kadar azdır. Orman örtüsüne ancak yörenin güneyinde bulunan dağlık kütlelerin belli yüksekliklerinde rastlanmaktadır.